Differences in Approaches between the Theologians of Ahli Sunnah and Sufis to the Metter of Mahdism

Bu çalışmada “Mehdilik” meselesiyle alakalı İslam’ın temel kaynaklarında yer alan bilgilere kısaca temas edildikten sonra Ehl-i sünnet kelamcılar ile mutasavvıfların konu hakkındaki görüşlerine verilerek iki tarafın görüşleri hakkında genel bir karşılaştırma yapılmıştır. İtikadî İslam mezheplerinin tartışmalı meselelerinden biri olan Mehdî’nin geleceği ve manada görüş birliğinde olduğu söylenebilir. Ancak kelamcıların mesele ilgili açıklamaları sınırlı halde konuya daha fazla ilgi duyarak geniş açıklamalar yaptıkları görülmektedir. Kelamcılar mutasavvıflar, hadis Mehdî hadisleri esas almakla birlikte eserlerde hadislerin sıhhati konusunda ortaya çıkan tartışmalar önemli işgal etmiştir. Bazı âlimler, aralarında tevatür derecesine ulaşanların da bulunduğu yüzlerce hadisin varlığına dikkat çekerken bazısı, söz konusu haber-i vâhid derecesinde kaldığını söylemişlerdir. Bir kısım âlimler ise arasında zayıf hasenin bulunduğunu kabul etmekle bazısının manen mütevâtir olduklarını belirtmişlerdir. sahih haberleri alarak, âhirzamanda gelip İslâm’ı adaleti hâkim kılacağı kelamcıları, eserlerinde kelam ilminin gayelerinden bidat görüşlerin geçersizliğini koyma çerçevesinde özellikle Şîa’nın bu konudaki iddialarına cevap vermeye özen göstermişlerdir. Söz kelamcılar, İmâmiyye Şîa’sının on ikinci imam ekseninde oluşturduğu inancın aksine beşer olarak doğup yaşayacağını İslâmî esasları kılmaya muvaffak olduktan tabiî ölüm vefat edeceğini sebeple kılmak için yeterli gayret gösterilmeden olağan üstü güçlere sahip tarafında işlerin düzeltileceği beklentisi (Mehdî-i müntazar inancı) tarafından uygun bulunmamıştır. üstün bazı vasıflara haiz zat olduğunu bidatlerden arındırarak tam manasıyla kılacağını ifade etmişlerdir. tasavvufa has yollarla ulaştıkları bilginin yardımıyla kelamcılardan açıklamalarda bulundukları görülmüştür.